“De kinderen moeten hun verhalen kwijt kunnen”
In de haven van Oudeschild is een hotelboot aangemeerd met 110 tweepersoonskamers voor vluchtelingen uit Oekraïne. Vanaf zaterdag 2 april zijn er mensen aangekomen: “Het is nog niet te zeggen hoeveel het er in totaal worden, dat weten we pas gaandeweg”, vertelt Yvonne de Jager, directeur van de basisscholen Durperhonk in De Cocksdorp en De Bruinvis in Oudeschild. De kinderen die op de boot zijn komen wonen, starten na de meivakantie op de Bruinvis. “We hebben er nu twaalf ingeschreven”, zegt ze. In dit interview vertelt ze hoe zij en haar team zich voorbereiden en welke plannen er zijn.
Bewegend leren
“Vanaf 9 mei krijgen de kinderen dagelijks les. De afgelopen twee weken zijn ze een aantal keren geweest, samen met hun moeders. Ze hebben meegedaan met de paaslunch en met gym, ze hebben moederdagkado’s gemaakt en ze deden mee met de Koningsspelen”, begint ze. “We hebben als school gelukkig de ruimte en de oppervlakte om dit te doen. Er is plek voor zo’n veertig kinderen, verdeeld over twee groepen. In de ochtenden krijgen de Texelse en de Oekraïense kinderen apart les, zodat beide groepen de aandacht krijgen die ze nodig hebben. ’s Middags krijgen ze samen les”. Op De Bruinvis wordt veel gewerkt met bewegend leren, waardoor het taalverschil minder op de voorgrond staat. Voor de jongere kinderen is er is een beweegvloer -een aanraakgevoelige vloer waarop je opdrachten doet door te springen of door stappen te zetten. “Voor het taalonderwijs gebruiken we veel beeld: een kind krijgt bijvoorbeeld een plaatje van een olifant op het voorhoofd en moet aan de hand van eigenschappen raden welk dier het is. Zo leren de Oekraïense kinderen op een laagdrempelige manier Nederlandse woorden. En wij leren er vast ook Oekraïens van.”
Veilig voelen
Het belangrijkst is dat de kinderen zich veilig gaan voelen, zegt ze. “We noemen ze de groep Oekraïense kinderen, maar ze kennen elkaar natuurlijk niet. Ze vormen nog geen groep waar ze zich fijn in voelen, hooguit delen ze culturele gewoonten en een stukje geschiedenis. We gaan daarom veel aandacht besteden aan groepsvorming en sociale vaardigheden. Dat is ook voor de kinderen van De Bruinvis belangrijk, want ook hun groepsdynamiek verandert. Verder gaan we zorgen voor uitingsvormen waarbij een taalbarrière geen rol speelt: film, muziek, tekenen en bewegen. De kinderen moeten hun verhalen kwijt kunnen”. Yvonne heeft ervaring met trauma-sensitief onderwijs. Die ervaring komt van pas. Ze ging op uitwisseling naar Zweden en werkte met 12 tot 21-jarige jongeren met een geschiedenis.“We liepen daar ook tegen een taalbarrière aan en zochten naar manieren om jongeren die niet goed Zweeds spraken hun ervaringen te laten verwerken. We lieten ze films maken. Dat werkte goed. De films gingen niet over hun trauma’s, maar ze konden er wel op een veilige manier hun emoties in kwijt”. Voor leren is geen ruimte zolang een kind getraumatiseerd gedrag vertoont, legt ze uit: “Tijdens een training van NT2-taaldocent Marion Bruins moesten we een les proberen te volgen terwijl we op een opgeblazen ballon zaten. Dat is wat trauma met je hersenen doet: je bent voortdurend bezig met het heel houden van de ballon”.
Vertaaltechniek
De Oekraïense moeders zijn ook welkom in de school. En er is een ontmoetingsplek gecreëerd in’t Skiltje. Daar wordt ook taalles gegeven. “We hoopten op moeders met onderwijservaring, maar die zitten er nu nog niet tussen. In Utrecht wel, daar konden er 60 aan de slag. Gelukkig is er iemand die goed Engels spreekt en we hebben een vertaalapp.” Een handige bijkomstigheid: Kwieb, de oudercommunicatie-app die De Bruinvis na de meivakantie gaat gebruiken, blijkt ouderberichten automatisch te kunnen vertalen naar het Oekraïens.
Niet bang voor fouten
Er zijn veel mensen die hun hulp hebben aangeboden, maar hoe die hulp ingezet kan worden is nu nog niet duidelijk: “We nemen het maar dag voor dag. Misschien hebben we setjes gymkleren nodig. Misschien geven we alle kinderen een goodiebag met een mooi tekenschrift en wat potloden en wil iemand dat sponsoren. Misschien hebben de kinderen zwemles nodig, omdat ze in een boot in de haven verblijven. We weten het nog niet. Het mooie is: Oudeschild is een dorp. Als er iets moet, is het morgen geregeld”. Bang om fouten te maken is ze niet. “Het is een nieuwe situatie. We zullen ongetwijfeld keuzes maken die niet handig zijn. Zolang we maar naast elkaar gaan staan en niet tegenover elkaar, lossen we het wel weer op. Gelukkig hebben veel mensen mijn mobiele nummer en kunnen ze me een appje sturen als er iets is. We gaan op weg en dan zien we het wel”.
Op de website van de gemeente Texel is meer informatie te vinden over de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Hulp aanbieden kan via het burgerplatform Texel Spreekt.